Rechtbanken in Jemen jagen op oppositie en minderheden

De strijdende partijen in Jemen misbruiken de rechtbanken om tegenstanders uit te schakelen en vrijheden te onderdrukken, schrijft Fares Alhemyari.

Jemen is al bijna zes jaar verwikkeld in een conflict tussen de internationaal erkende regering en de gewapende Houthi-groep. Beide partijen zetten de rechterlijke macht in bij hun strijd. De Houthi’s controleren de hoofdstad Sanaa en het noorden van Jemen. Rechtbanken in dit gebied hebben in november in een reeks van processen oppositieleiders bij verstek ter dood veroordeeld en van 91 Jemenieten de eigendommen geconfisqueerd. Zij werden beschuldigd van samenwerking met de officiële regering. Onder de veroordeelden zijn ministers en ambtenaren, diplomaten, politici en journalisten.

Doodvonnissen

Eind 2019 spraken Houthi-rechtbanken ook al doodvonnissen uit en verordonneerden de inbeslagname van eigendommen van een reeks van tegenstanders. Onder de veroordeelden waren de Jemenitische president Al-Hadi, de minister-president Maeen Abdulmalek, een aantal ambtenaren, leiders van politieke partijen in Jemen en andere tegenstanders. Ook bezitting van religieuze leiders van de bahai, een religieuze minderheid in Jemen, werden geconfisqueerd. De religieuze leiders werden ervan beschuldigd te communiceren met Israël, waar het hoofdkwartier van de bahai is gevestigd.

Geen legitimiteit

De Jemenitische advocaat Abdul-Baset Ghazi sprak met RFG Magazine over deze processen. Hij leidt een NGO die opkomt voor de belangen van gedetineerden en verdwenen personen in Jemen. Ghazi documenteerde 18 vonnissen van Houthi-rechtbanken waarin 308 Jemenitische burgers de doodstraf kregen en hun eigendommen werden geconfisceerd. Hij vertelt dat de Houthi’s daadwerkelijk het geld en onroerend goed van hun tegenstanders in beslag hebben genomen, maar dat ze de doodvonnissen tot nu toe niet hebben kunnen uitvoeren.

Ghazi verduidelijkte dat de uitspraken van het Strafhof in hoofdstad Sana’a legitimiteit en onafhankelijkheid missen. Het zijn volgens hem politieke processen gericht op het liquideren van politieke tegenstanders met hulp van de rechterlijke macht. De processen zijn ook gericht op het verwerven van geld en onroerend goed, en de plundering van bezit, aldus Ghazi

Onderdrukking van vrijheden

De Jemenitische advocaat Abdelmagied Sabrh is de advocaat van enkele journalisten die zijn ontvoerd door de Houthi´s. Vier van hen werden in april 2020 ter dood veroordeeld. Sabrh benadrukt dat een onafhankelijke rechterlijke macht een van de peilers is waarop een rechtstaat gebaseerd moet zijn. Maar in Jemen is de rechterlijke macht geïnstrumentaliseerd om tegenstanders te bestrijden en de persvrijheid te onderdrukken. Dat blijkt onder meer uit de doodvonnissen die zijn uitgesproken tegen politieke leiders, zoals de Jemenitische president.

Abdelmagied Sabrh

Sabrh denkt dat niet alleen de Houthi´s zich schuldig maken aan deze praktijken. Hij ziet ook politiek gemotiveerde processen bij rechtbanken in de stad Ma’rib, die wordt gecontroleerd door de officiële regering, en in Aden, dat onder controle staat van separatisten van de Zuidelijke Overgangsraad (STC), die worden gesteund door de Verenigde Arabische Emiraten.
Een militaire rechtbank in Ma’rib heeft 174 Houthi-leiders bij verstek veroordeeld, waaronder de leider van de groep, Abdul-Malik Al-Houthi. De militaire aanklager beschuldigde de Houthi’s van spionage voor Iran, een staatsgreep, de bezetting van staatsinstellingen en het gebruik van buitensporig geweld tegen Jemenieten.

Juridische aanfluiting

De Jemenitische mensenrechtenactivist Tawfik Alhamidi vertelde dat beide partijen de rechterlijke macht hebben geherstructureerd om zo hun eigen agenda te kunnen uitvoeren. De Houthi’s deden dat zodra ze in 2014 de controle over de hoofdstad Sanaa hadden gekregen. Alhamidi is leider van de NGO Sam Organization for Rights and Freedoms. Dat Houthi’s huizen van veroordeelden overnemen is volgens Alhamidi een gevaarlijk trend. Het concept van juridische rechtvaardigheid wordt daarmee buitenspel gezet, stelt hij.

Tawfik Alhamidi

Amnesty International zegt dat de processen die door de Houthi’s worden gevoerd, een juridische aanfluiting zijn. De doodvonnissen die in juli 2019 zijn uitgevaardigd door het strafhof in Sanaa tonen aan dat de Jemenitische rechterlijke macht is veranderd in een repressiemiddel voor de strijdende partijen. Juridische procedures vertonen fundamentele tekortkomingen. Volgens Amnesty werden veroordeelden geconfronteerd met verzonnen aanklachten, waaronder spionage voor de door Saoedi-Arabië geleide coalitie die de officiële regering steunt.

Foto boven dit artikel: De Jemenitische advocaat en activist Abdul-Baset Ghazi voor een rechtbank in Jemen.