Partij van Verdachtmaking

Op de website van RTL Nieuws viel op 27 maart 2019 te lezen: “Het wetenschappelijk bureau van Forum voor Democratie roept sinds vorige week leerlingen en andere betrokkenen in het onderwijs op om voorbeelden van ‘linkse indoctrinatie’ te melden bij de partij.” Toen ik dat las werd ik opeens erg bang. Het zorgde voor een aantal flashbacks en trieste herinneringen.

Ooit was ik docent in mijn geboorteland Iran. Ik weet heel goed hoe dit soort verdachtmakingen werken en wat de gevolgen ervan kunnen zijn. Tegelijkertijd herinner ik me dat in Nederland mensen, en in dit geval docenten, gelukkig niet vanwege hun politieke opvattingen of geloofsovertuiging ontslagen of gearresteerd kunnen worden. Maar ik vind het ongelofelijk en angstaanjagend dat zoiets als deze oproep van FvD in Nederland kan plaatsvinden. De partij kan haar naam beter veranderen in Forum voor Verdachtmaking (zie ook RTL Nieuws).

Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Van Engelshoven reageerde op dit nieuws met de opmerking dat het is goed dat een Kamermeerderheid zich stevig uitspreekt tegen dit soort praktijken. Als tegenreactie op de oproep van Forum voor Democratie keerden 200 wetenschappers, docenten en onderzoekers van Nederlandse universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstituten zich in een open brief tegen Thierry Baudet. De brief werd ook door ruim duizend andere mensen ondertekend.

“In zijn speech na de verkiezingen vorige week dinsdag, heeft Baudet gezegd dat ‘wij’ en ‘onze boreale wereld’ worden ‘kapotgemaakt’ en ‘ondermijnd’ door ‘onze universiteiten, onze journalisten, door de mensen die onze kunstsubsidies ontvangen en die onze gebouwen ontwerpen,’” zo schrijven de opstellers van de brief. “Zo creëert Baudet een samenzweringachtige sfeer waarin academici, journalisten, kunstenaars en architecten verdacht worden gemaakt en zelfs a priori schuldig worden bevonden van het ‘kapotmaken’ van zijn ideale samenleving. Op deze manier worden wetenschappers en opiniemakers als vijand van de bevolking geportretteerd.”

Van denktank naar politieke partij

In een interview dat voormalig ondernemer Erik de Vlieger in 2015 had met Thierry Baudet voor het burgerjournalistiek platform Café Weltschmerz, zegt Baudet dat Forum voor Democratie is opgezet als denktank. En vertelt hij vol overtuiging dat hij geen politieke ambities heeft. Hij wil graag verder in de academische wereld met zijn schrijverswerk. De Vlieger complimenteert Baudet een paar keer voor zijn talenten en prestaties. Hij probeert Baudet te overtuigen dat hij een goede vervanger voor Wilders kan zijn. De Vlieger vindt Wilders een nul en schaamt zich voor hem. Hij gelooft zeker dat Baudet zijn eigen politieke partij kan oprichten.

En zo geschiedt: Baudet richt in 2016 de politieke partij Forum voor Democratie op, die sinds 2017 twee zetels in de Tweede Kamer heeft. Op 20 maart 2019 is de partij in één klap de grootste politieke partij in Nederland geworden, zowel in de Eerste Kamer, als in drie provincies.

Te oordelen naar zijn overwinningsspeech is hij inderdaad veranderd in een gepassioneerd politicus. Maar helaas geen politicus met intellectuele allure. Integendeel, want hij presenteert zich als een groot staatsman en spreker en kiest voor de overdrijving als belangrijkste stijlvorm. Baudet zegt in zijn speech onder meer dat wij worden kapotgemaakt door onze universiteiten, onze journalisten en door mensen die kunstsubsidies ontvangen.

Dat het Westen, “de mooiste en de beste beschaving ter wereld [is] die ooit onder de sterrenhemel heeft bestaan.” Hij vervolgt met termen als “oikofobie en pure zelfhaat,” spreekt over “economische, culturele en politieke capitulatie” enzovoort. Als een buitenstaander die niets over Nederland weet hiernaar zou luisteren, zou hij zeker denken dat Nederland in totale chaos verkeert.

Baudet gelooft in een oude en mislukte nationalistische ideologie, zij het in een nieuwe verpakking. Met zijn rechts en nationalistisch georiënteerde gedachtegoed eist hij een grondige sociale en culturele hervorming van de samenleving. Een hervorming, waarin het vooral draait om de uitsluiting in plaats van insluiting van Nederlanders met een immigratieachtergrond.

Hij wil zich verder inzetten voor het herstel van “een verloren cultuur en oude glorie” in het noorden van Europa en pleit voor een wedergeboorte, niet alleen in Nederland maar ook in Europa: “de Renaissance”.

De verlosser

Baudet lijkt heel zeker te zijn van zijn talenten, gedachten, politieke ideeën en elitaire uitspraken. Hij ziet zichzelf als de verlosser. Niet alleen van Nederland, maar zelfs van Europa. Hij is populair in hoogopgeleide kringen, onder mensen die zich ondanks hun sympathie voor Wilders niet met de Partij voor de Vrijheid kunnen identificeren. De meeste PVV-aanhangers behoren tot de lagere klassen. Baudet-stemmers zijn mensen met overdreven respect voor een hogere sociale positie of voor rijkdom. Mensen die zich niet met sociale meerderheden willen associëren.

De FvD-voorman beweert dat hij in de idealen van de Verlichting gelooft en de vrijheid van meningsuiting verdedigt. Evengoed gelooft hij er heilig in dat zijn Nederland een land moet zijn met een meerderheid van witte burgers. Hoe witter, hoe beter. Hij is op zoek naar een Nederland zonder islamieten met hun “achterlijke cultuur”, zonder Oost-Europese immigranten en getraumatiseerde vluchtelingen. Nederland moet deze groepen tegenhouden of terugsturen. Ook dubbele nationaliteiten moeten worden afgeschaft. Daarnaast moet iedereen die ‘de Nederlandse waarden’ niet naleeft volgens hem worden gestraft.

Hij gelooft niet in de Europese Unie, niet in de opwarming van de aarde en dus ook niet in het klimaatakkoord. Maar gelukkig is Nederland niet als de Verenigde Staten. Forum voor Democratie zal moeten onderhandelen en compromissen moeten sluiten. Baudet zal nooit zonder een coalitie kunnen regeren. Een buitenbeentje als FvD kan niet toetreden tot een coalitie zonder zijn programma aan te passen.

Omstreden uitspraken

Thierry Baudet is omstreden en houdt van provocatie. Wat voor veel ophef zorgt onder zijn tegenstanders, is bijvoorbeeld zijn seksistische uitspraak dat “vrouwen in het algemeen minder excelleren”, en natuurlijk zijn flirt met de rassentheorie. Hij heeft geen afstand genomen van de uitspraken van een partijgenoot over de relatie tussen IQ, afkomst en ras. Er zijn ook geruchten dat Baudet met extreemrechtse partijen als het Franse Front National wil samenwerken. Minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66) veronderstelde in 2018 dan ook dat Thierry Baudet en zijn partij een grotere bedreiging vormen voor de ‘kernwaarden van Nederland’ dan Geert Wilders en consorten.

Heeft Baudet in een van zijn publieke toespraken ooit iets over de duistere kanten van de Europese beschaving gezegd? Over het kolonialisme, de slavernij, de hel van de Eerste en Tweede Wereldoorlog en het antisemitisme? Werden de concentratiekampen en de gaskamers niet door het ‘meest beschaafde volk’ in werking gezet?

Wie is Thierry Baudet?

Maar wie is Thierry Baudet eigenlijk? Hij is een historicus, jurist en schrijver, net als Wilders met Indische wortels, via zijn overgrootmoeder aan vaders kant. Anders dan Wilders zal hij vast zijn haar niet blonderen. Bij mijn weten is Baudet geen mislukte kunstenaar die door de kunstacademie werd geweigerd, om zich vervolgens boos en getraumatiseerd in de politiek te bewijzen als ‘groot genie’. Opvallend is wel dat hij de moderne kunst, architectuur en de popmuziek van nu vreselijk vindt. Maar zijn die niet stuk voor stuk voortvloeisels van de Verlichting en emancipatie in het westen?

Vaak benadrukt Baudet zijn authentieke en elitaire opvoeding, net als de belangrijke rol die klassieke muziek in zijn leven heeft gespeeld. Zijn passie daarvoor is groot en hij heeft zelfs een vleugel in zijn kantoor in de Tweede Kamer. Hij vertelde in een interview met de Zwitserse Urs Gehriger (Die Weltwoche, 28 maart 2019) dat zijn geest en identiteit door muziek van Bach, Mozart en Beethoven zijn gevormd. Maar voor zover ik weet gaat de muziek van deze componisten over liefde, vrijheid en verbondenheid. Dat horen we bijvoorbeeld in het Europese volkslied, de Negende symfonie van Beethoven, met een mooi gedicht van Schiller als afsluiting: “Alle Menschen werden Brüder”. In hetzelfde interview zegt Baudet dat hij zichzelf vaak “the leading intellectual” heeft genoemd. Dan vraag ik me af: leider van welke nieuwe filosofische of culturele beweging? Hetgeen waar hij in gelooft, is al vaker in andere landen geprobeerd, mislukt en afgewezen.

Hoewel zijn ideeën en verdachtmakingen veel angst en ophef veroorzaken, ben ik er zeker van dat Baudet en zijn partij niet lang kunnen doorgaan met hun bangmakerij en zwart-witte zienswijzen. Gelukkig woont Thierry Baudet in Nederland, waar ‘echte leiders’ nooit een echte kans maken.

Foto: Elekes Andor [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)]