‘Onze manier van verzet is het omarmen van de Palestijnse cultuur’
8 maart 2024
door Besan Zarzar en
De Haagse Fatima Mahmoud (20) organiseert een ‘pop-up café’ voor iedereen die geïnteresseerd is in Palestina. De eerste twee edities trokken honderden bezoekers.
Tabaria (Tiberias in het Nederlands) is de Arabische naam van een stad in het noordoosten van historisch Palestina, gelegen aan de oever van het Meer van Tiberias, waar haar familie vandaan komt. Het is ook de naam die Fatima Mahmoud gaf aan haar pop-up café waarvan op zondag 3 maart de tweede editie werd georganiseerd in The Grey Space in the Middle, een locatie voor culturele evenementen op de Paviljoensgracht.
De eerste editie, op zondag 21 januari 2024, trok tussen de vier- en vijfhonderd mensen. Sommigen van hen wachtten twee uur in de rij om binnen te komen. Ook de tweede editie van afgelopen zondag was een doorslaand succes, met opnieuw zo’n vijfhonderd bezoekers.
Identiteit
Fatima is Palestijns-Syrisch. In 2018 kwam ze met haar familie naar Nederland. Ze is de jongste in een gezin van zeven kinderen en woont nog bij haar ouders in Den Haag. Ze volgt een mbo-opleiding juridische administratie in Rotterdam. Ze is dol op De Haag, vertelt ze: “Niemand voelt zich hier buitenlander. Je kunt naar de Haagse Markt gaan en je voelt je terug in het Midden-Oosten. Ga naar Noordeinde en het voelt alsof je in een romantische film bent beland. En als je naar het Zuiderpark gaat, voelt het als een park in Syrië.”
Toen Fatima op haar vijftiende naar Nederland kwam, was dat aanvankelijk een culturele schok: “Nederland was voor mij een vreemde samenleving. Ik kende alleen Amsterdam, uit films. Ik denk dat Nederlanders hetzelfde over ons dachten als wij over hen: ja, deze vreemde mensen bestaan echt.” Het zette haar aan het denken over haar identiteit. “Ik zei altijd dat ik een Syrische Palestijn was, maar vandaag zeg ik dat ik Palestijnse ben en geboren in Syrië, omdat ik merkte dat mensen in de war raakten.”
De gebeurtenissen in Gaza hebben haar Palestijnse identiteit versterkt: “Ik besefte dat mijn geboorte in ballingschap niet betekende dat ik minder Palestijns was dan degenen die in Palestina waren geboren en opgegroeid. Ik ben nu me bewust dat ik Palestijns ben en dat ik mijn hele leven voor Palestina zal strijden.”
Terwijl ze praat, houdt ze haar keffiyeh (Palestijnse sjaal) vast. Ze voelt zich veilig als ze de sjaal draagt, zegt ze. Ze wijst naar buiten, naar een Palestijnse vlag die aan een balkon hangt. “Ik zie in deze buurt overal Palestijnse vlaggen hangen. Dat tovert elke keer een glimlach op mijn lippen.”
Gemeenschappelijke ruimte
Het idee voor het pop-up café ontstond door de oorlog in Gaza. “Ik ging elke dag naar de protesten, maar wilde iets organiseren dat op de langere termijn zou blijven bestaan.” Fatima omschrijft Tabaria als een gemeenschappelijke ruimte voor iedereen die de Palestijnse zaak steunt en kennis wil maken met de Palestijnse cultuur. “Niet vanuit een saai historisch of politiek perspectief. Ik wil niet luisteren naar het verhaal van een doorgewinterde politieke analist, maar ik wil horen over de verdrijving in 1948 van mijn grootmoeder en wat ze heeft meegemaakt.” Fatima vervolgt: “Onze manier van verzet is door de Palestijnse cultuur te omarmen en ruimte te bieden om samen te komen voor iedereen die de Palestijnse zaak steunt.”
Tijdens de pop-up dag is er een ‘open mic’ voor muzikale optredens en worden Palestijnse verhalen en poëzie voorgedragen. Aan de tweede editie van Tabaria namen ongeveer vijftien artiesten, schrijvers en dichters deel. Er kan ook gegeten worden. Het menu biedt een scala aan Palestijnse gerechten, waaronder Maqluba (gefrituurde of geroosterde groenten en rijst, eventueel met vlees of vis), Mosakhan (flatbread belegd met gekarameliseerde uien en kip) en Mloukhieh (soep gemaakt van een donkergroene plant, te vergelijken met een wat zoetere soort spinazie), en er wordt Palestijnse ‘Sahlab-koffie’ geschonken, als kenmerk van Tabaria café. De opbrengst van de bijeenkomst, na aftrek van kosten, gaat naar humanitaire hulp in Gaza.
Vrijwilligers
De vrijwilligers zijn een essentieel onderdeel van Tabaria. Het kostte Fatima weinig moeite om mensen te werven: “Ik hoefde alleen maar een post te plaatsen op Instagram, een lijst met de dingen waar ik hulp bij nodig heb. Binnen twee uur waren er twintig vrijwilligers. Ze helpen met het bereiden van voedsel en de inrichting.”
Onder de vrijwilligers zijn ook veel mensen zonder Palestijnse achtergrond. Fatima vindt het hartverwarmend: “Het betekent dat ze echt interesse hebben om meer te leren over de Palestijnse cultuur.” Die houding staat in schril contrast tot die van de Nederlandse regering, stelt Fatima. “Ik vind het jammer dat Nederland, en Europa in het algemeen, Israël blijft steunen, ondanks de mensenrechtenschendingen in Gaza. Om mij heen merk ik dat veel Nederlanders zich daarvoor schamen. Maar we leven in een democratie, ze kunnen proberen om verandering teweeg te brengen.”
Fatima krijgt veel aanbiedingen van organisaties die met haar willen samenwerken. Ze hoopt dat haar Tabaria geen ‘pop-up’ blijft, maar een vaste plek krijgt — “In Den Haag, natuurlijk”.
Bovenstaand artikel verscheen in gewijzigde vorm op 6 maart 2024 in het AD/Haagsche Courant.
Foto en video: Maha Mahmoud
Over de auteur
Over de auteur
Besan Zarzar
Journalist en radiomaker Besan Zarzar (1989, Syrië) werkte als freelancer in Syrië, Egypte en Frankrijk. Haar opdrachtgevers waren onder meer Al Jazeera, BBC Arabic, Al Aan TV en ARDD. In 2014 vluchtte ze naar Nederland, waar ze heeft gewerkt voor Haarlems Dagblad en NTR. Sinds januari 2024 is ze trainee onderzoeksjournalistiek bij RFG vanuit de Jong Talent-regeling van Fonds BJP.