Nederland ruikt naar koe en vreemde bloemen

In 2012 ben ik uit Syrië gevlucht voor de crisis. Ik kon alleen de noodzakelijke spullen meenemen die belangrijk waren voor mijn kinderen. Met mijn koffers reisde ik naar Egypte zonder afscheid te nemen van Damascus.

Als ik nu terug kijk op dit moment, besef ik hoe zwaar en hartverscheurend deze beslissing was. Het was niet vrijwillig om zomaar opeens mijn geboorteland, herinneringen, familie, alles achter te laten. Ik moest zo snel mogelijk uit Damascus vertrekken. Door alle haast kon ik zelfs geen afscheid nemen van alle plekken in Damascus waar ik zoveel mooie herinneringen aan had. Alle stenen van de universiteit, alle bushaltes, alle drukke straten, alle falafel-restaurants, elk park waar ik heenging met vriendinnen… Damascus is voor mij meer dan alleen een politieke hoofdstad. Ik heb een relatie met de stad en het leven in de stad. Ik groeide er op, speelde op straat, studeerde in de stad en ontdekte wat liefde was.

Liefde tussen religies

Damascus is niet alleen een plek waar veel Damascenen hun bezittingen en familie hebben achtergelaten om te zoeken naar een tijdelijke veiligere plek, maar ook een belangrijke historische stad. Voor mij is Damascus een lang historisch verhaal. Het vertelt over de eerste beschavingen, over de langst bewoonde stad, de belangrijke rol die het in de menselijke geschiedenis heeft gespeeld. Ook het verhaal van drie belangrijkste wereldgodsdiensten; het jodendom, christendom en islam, wordt verteld.

Hierdoor leerde ik over liefde tussen de religies. Waar ik ben opgegroeid bidden moslims in hun moskeeën en christenen in hun kerken naast elkaar. Veel mensen weten misschien niet dat de oudste synagoge ter wereld in Damascus was, gebouwd ter ere van de profeet Elia. Ik herinner mij dat de tandarts in onze wijk joods was en er geen discriminatie tussen verschillende geloven was. Damascus is niet alleen een van de oudste steden ter wereld, maar ook een gemoedelijke stad, waar veel verschillende groepen in vrede met elkaar samenleefden.

In 2012 begon mijn lijdensweg, voor dit jaar wist ik nog niks over de betekenis van lijden. Ik kende alleen het lijden van andere mensen, maar nu begon ik het zelf te ervaren. Deze ervaring is niet in woorden uit te drukken.

Ik ben mijn wortels kwijtgeraakt

Vaak kan ik niet geloven dat ik op een ander continent woon wat heel ver weg is van mijn geliefde stad. De lucht hier in Nederland is koud, zwaar en nat. Dit land heeft geen stralende dagen, bijna alle dagen zijn grijs. Ik stik en kan niet meer ademen, maar onbewust blijf ik doorgaan. De geur van de bodem is anders dan wat ik gewend ben. Nederland ruikt naar koe en vreemde bloemen. Het is voor mij heel moeilijk om in deze fase van mijn leven mijzelf nog aan te passen aan een nieuw land. Ik mis de geur van de Syrische grond en de geur van jasmijn, yasmeen alsham, die alle straten in Damascus vulde. Ik ben mijn wortels kwijtgeraakt. Ik weet niet hoe ik mijn leven opnieuw moet beginnen, maar ik heb geen keuze.

Ik heb de Nederlandse taal geleerd, waardoor ik onder andere deze column kon schrijven. Daarnaast heb ik een status gekregen en kan ik over een paar jaar kan ik Nederlander worden. Ook heb ik Nederlandse normen en waarden geleerd bij de inburgeringscursus, die anders zijn dan de normen en waarden die ik heb meegekregen.

Wat ga ik doen met mijn oude normen en waarden, moet ik alles vergeten of weggooien? Ik heb duizenden vragen die ik aan mijzelf wil stellen. Toch moet ik doorzetten en doorgaan zonder wortels. Mijn hart vol van liefde voor de stad is brandend achter gebleven. Ik ben gevlucht zonder hart.

Pas dit jaar besefte ik dat mijn lijden niet vanzelf overgaat. Daarom probeer ik over mijn pijn te schrijven en mijn ervaringen te verwoorden. Misschien kan ik hierdoor een nieuwe betekenis te geven aan mijn ervaringen. Integreren in een nieuw land is helemaal niet makkelijk. Ik ben een van miljoenen vluchtelingen in Europa die hun paradijs kwijt zijn geraakt.

Ik kan niet opgeven of niks doen. Ik wil doorgaan en over Damascus en Syrië blijven schrijven, omdat elke hoek in Syrië een uniek verhaal heeft. Zo blijven mijn geliefde stad en land levend.

Dit artikel verscheen eerder op Majalla.nl.