In Syrië testte Poetin zijn militaire kracht, nu pas wordt het Westen wakker

Zijn strategie verfijnde Poetin in Georgië, de Krim en Syrië. Helaas heeft het Westen daar niets van geleerd, betoogt journalist Somer al Abdallah.

Vernietigde gebouwen, doelbewuste aanvallen op ziekenhuizen en lijken die op straat liggen. Bomen ontworteld door de kracht van bommen. Massagraven in tuinen, oorspronkelijk bestemd voor kinderspel. De beelden uit Oekraïne herinneren de wereld aan de Syrische steden die werden verwoest door Russische bombardementen.

Grote internationale kranten en nieuwszenders vergelijken de misdaden van Poetin in Syrië dan ook met die in Oekraïne. Maar in oorlogen gaat het niet alleen om vergelijken maar ook om het nemen van politieke en humanitaire verantwoordelijkheid. Het is alsof het water onder onze voeten stroomde en we niet merkten dat de stroom steeds sterker werd. Het lijdt geen twijfel dat de Russische aanval op Oekraïne een vervolg is van een reeks Russische militaire interventies in Georgië (2008), de Krim (2014) en Syrië (2015).

Test van militaire kracht

Het besluit van Moskou om deel te nemen aan de oorlog in Syrië was de eerste militaire actie buiten de voormalige Sovjet-Unie sinds de ineenstorting van die unie. Daarbij sloeg Rusland twee vliegen in één klap: het steunde de Syrische president bij het bruut herstellen van zijn controle over een groot deel van Syrië én het demonstreerde zijn krachten aan de wereld, testte zijn militaire industrie en kondigde zijn terugkeer aan naar de internationale concurrentie om wereldleiderschap. Poetin voelt zich de erfgenaam van de Sovjet-Unie en wil bovenal haar glorie doen herleven.

Russische luchtaanvallen in Syrië waren vaak gericht op ziekenhuizen, scholen en markten, met als doel het verzet te breken en de sympathie van de bevolking voor de verzetsstrijders weg te nemen. Ditzelfde scenario herhaalt zich nu in de Oekraïense steden. Marioepol ondergaat hetzelfde lot als Aleppo, een van de Syrische steden waar Poetin en Assad dit scenario uitprobeerden. Rusland probeert Marioepol uit te hongeren en te vernietigen en zo tot overgave te dwingen, net zoals Aleppo werd verwoest en aan zijn lot werd overgelaten.

Alles onder de ogen van het Westen

Afgelopen juli zei de Russische minister van defensie Sergej Sjojgoe dat zijn land meer dan 320 verschillende soorten wapens in Syrië had getest. Hij pochte ook dat de moderne Russische militaire systemen die in Syrië werden gebruikt bevestigen dat het huidige Russische leger veel efficiënter is dan het Sovjet-leger was. Dit alles gebeurde onder de ogen van het Westen. De nieuwe wapens zet Rusland nu in tegen Oekraïne.

De tragische gebeurtenissen in Syrië worden herhaald in Oekraïne, dat klopt. Maar het verschil is de bijna volledige en misschien medeplichtige stilte over wat er is gebeurd én gebeurt in Syrië door toedoen van Poetin en Assad. Laat Poetin het vuile werk opknappen in een land ver van mijn bed.

Syrische vluchtelingen

Laten we ook niet vergeten dat Poetin in september 2015 begon met het bombarderen van Syriërs, het jaar waarin de grote Syrische vluchtelingenstroom begon. Die stroom is weliswaar niet door hem op gang gebracht, maar hij heeft sterk bijgedragen aan de onophoudelijke toestroom van Syrische vluchtelingen daarna. Zie je wel? Ze liggen nu in je bed.

Syrië was een geschikt oefenterrein voor Poetin. En het Westen trok zich niets aan van de gevolgen. Het merkte niet op dat Syrië, en daarvoor Grozny en Georgië, een voorbereiding waren op de uitbreiding richting Europa. Boris Johnson zei in 2017, toen hij minister van buitenlandse zaken was, dat het ontbreken van een Westerse vastberadenheid de oorzaak is van de crises in Oekraïne en Syrië. En waarom? “Helaas gebeurde dit voornamelijk vanwege onze naïeve regeringen.” De vraag is dus: hoeveel lessen zijn er nodig voordat het Westen zijn naïviteit verliest?

Dit opiniestuk verscheen eerder bij Trouw

Foto: Oekraïense hulpverleners dragen een slachtoffer van Russische bombardementen bij de plaats Malyn, 9 maart 2022. Credit: State Emergency Service of Ukraine (via Wiki Commons).