‘Ik miste mezelf als journalist’

Daar ben je dan, weggevlucht uit je thuisland, na vele omzwervingen door Afrika en Europa, eindelijk aangekomen in Nederland. Na maandenlang procedures te hebben doorstaan, word je statushouder en mag je meedraaien in de samenleving. Hoe doe je dat als je in je eigen land journalist was? Hoe pak je jouw vak weer op in een heel ander land met een heel andere cultuur?

Ik vroeg het aan Besan Zarzar (28) en Somer Al- Abdallah (33). Allebei gevluchte journalisten en allebei timmeren ze nu in Nederland langzaam maar zeker aan de weg als journalist.

Jullie schrijven allebei voor dagbladen: vertel daar eens over?

‘Ik vertelde aan een buurman dat ik in mijn eigen land journalist was en dat ik weer iets wilde doen. Nu is mijn buurman een professor en komt hij eigenlijk uit Friesland, waardoor ik via hem bij het Fries Dagblad terecht kwam als columnist.’ Vertelt Somer, daarnaast schreef hij ook voor het Leidsch Dagblad.

Besan is ook viavia bij het Haarlems Dagblad terecht gekomen om daar columns te schrijven over haar eerste ervaringen met Nederland. ‘Ik miste mezelf als journalist, dus had ik rondgevraagd of ik voor iemand of iets kon schrijven over mijn ervaringen. Zo kwam ik bij het Haarlems Dagblad terecht. Ik schrijf over fietsen, over misverstanden tussen verschillende culturen, over wat mij opvalt in Nederland. Over van alles eigenlijk.’ Naast het schrijven voor het Haarlems Dagblad, heeft ze ook een vlog gemaakt voor de site ‘Net in Nederland’. Een site die door de NPO speciaal voor vluchtelingen is opgericht, om programma’s terug te kunnen kijken met Arabische of Engelse ondertiteling en daarnaast om tips te geven over het leven in Nederland.

‘Ik werd uitgenodigd door de NPO voor een dag met allemaal journalisten die net zoals ik gevlucht waren en opnieuw wilden beginnen hier in Nederland. Na een aantal praatjes en een rondleiding werd verteld dat wij geselecteerd waren om nog een ronde in te gaan. Uiteindelijk was ik een van de vijf mensen die voor hen mocht komen werken. Daar was ik super blij mee, dat was mijn eerste echte baantje in Nederland. Ik heb voor hen een vlog gemaakt over mijn zoektocht naar een studie hier in Nederland. Samen met een vertaler heb ik zo filmpjes gemaakt en teksten met informatie die handig is als je op zoek bent.’

Persoonlijk vind ik het een raar verhaal die traditie, maar voor Nederland is het belangrijk dus ik bestudeer hem wel.

Ook Somer schrijft over Nederland. ‘Ik ben nu bezig met een stuk over Sinterklaas. Persoonlijk vind ik het een raar verhaal die traditie, maar voor Nederland is het belangrijk dus ik bestudeer hem wel. Daarnaast heb ik een zoontje van twee en ik denk dat die over een jaar ook cadeautjes gaat verwachten. Dan moet je ook wel weten waar Sinterklaas over gaat en je moet het hem kunnen uitleggen. Maar naast stukken over integratie schrijf ik ook over Syrië, over terroristen, over stereotypen. Er zijn namelijk wat stereotypen aan allebei de kanten, bij Nederlanders en bij vluchtelingen. Ik probeer ook mijn eigen stereotypen te laten varen en dat schrijf ik dan soms op.’

Krijgen jullie veel reacties op jullie stukken?

‘Ik krijg af en toe een reactie van de dochter van mijn buurman die in Friesland woont, maar niet echt. Ik wil wel graag de discussie aangaan over de verschillen in cultuur bijvoorbeeld. Of over wat er verwacht wordt van vluchtelingen. Ik heb een keer een discussie gehad met een van de lezers. Dat was wel bijzonder.’ Vertelt Somer ‘dat was bij het Leidsch Dagblad, daar krijg je dan toch meer direct van mee dan bij het Fries Dagblad. Die discussie ging over waarom ik in Nederland was en of ik op vakantie ging naar Syrië. Daar heb ik een discussie over gehad met hen en ik heb hen gevraagd waarom ze dachten dat ik in Nederland was.’

Besan krijgt voornamelijk reacties van mensen die met dezelfde problemen zitten als zij vanuit Net in Nederland. ‘Of ik krijg een reactie van oude mensen die hier in Nederland de oorlog nog hebben meegemaakt en hebben moeten vluchten of geëvacueerd werden. Die schrijven dan dat ze mijn verhalen over het vluchten en de oorlog herkennen. Dat is heel bijzonder en denk je ook niet meteen aan als je begint met schrijven voor een Nederlands Dagblad.’

Is journalist zijn in Nederland anders dan in Syrië?

‘In Nederland schrijf je als journalist vooral artikelen en interviews, in Syrië droeg je meer je eigen mening naar buiten. Dat wat ik nu hier in Nederland als columnist doe.’ Vertelt Somer. Wel geeft hij ook toe dat het gevaarlijk is om in Syrië je eigen mening te geven.

Besan geeft aan dat ze daarom juist naar Nederland kwam: ‘Van Nederland weet je dat het een democratie is en dat je je mening er kunt uiten. Je voelt je wel veiliger en vrijer als journalist.’

Ze geven allebei aan dat het zoeken naar baantjes in Nederland als journalist een kwestie van vragen en aanspreken is en een gezonde dosis geluk hebben om ergens voor te mogen schrijven.

Fotografie: Besan Zarzar en Somer Alabdallah