Ik kan de oorlog niet langer ontlopen

Hoeveel media-aandacht er ook is voor oorlogen, het blijft moeilijk om werkelijk te voelen wat mensen in een oorlogssituatie doormaken. Wat is oorlog? Wat betekent oorlog? Stel die vraag aan jezelf. Wat komt er op in je hoofd? Aantallen doden, bloed, kogels, bombardementen, wapens, vluchten voor geweld? Ik zal vertellen wat oorlog is.

‘Wanneer je bang bent voor stilte, duisternis, honger, kou en verlies. Wanneer het zoemen van kogels en het geluid van explosies en geweerschoten normaal wordt. Wanneer het nieuws van de dood normaal is. Wanneer het aantal vrienden om je heen kleiner is dan het aantal vermisten, ontvoerden en doden, en als een reiziger al zijn bezittingen verkoopt en de zee op gaat op zoek naar een veilig strand.

Wanneer je naar de gevangenis wordt gestuurd en wordt gemarteld zonder te weten waarom. Wanneer de jaren voorbijgaan zonder het te voelen. Wanneer al het ondenkbare mogelijk wordt. Wanneer je leven in een oogwenk verandert en je gedwongen wordt om te wennen aan een nieuw leven waar je nooit voor gekozen hebt. Dan weet je dat het oorlog is.’

Mijn woorden deden geen recht

Dit zijn woorden die ik twee jaar geleden schreef, in een poging om aan Nederlandse klasgenoten, mijn medestudenten journalistiek, uit te leggen wat oorlog betekent. Ik kon mijn presentatie niet afmaken omdat ik voelde dat mijn woorden niet toereikend waren om recht te doen aan de tragedies, de wreedheid en de lelijkheid van oorlog. Dat deed mij pijn.

Ik ging journalistiek studeren om te kunnen vertellen over wat er in Syrië gebeurt, over de realiteit van het lijden van de mensen. Maar in plaats daarvan liep ik weg van de oorlog, het lukte niet om erover te schrijven. Ik vluchtte opnieuw voor de oorlog, zoals veel mensen. Door de gebeurtenissen in Oekraïne heb ik het gevoel dat ik de oorlog niet langer kan ontlopen, het komt te dichtbij.

Stemmen in openbaarheid brengen

Al woon ik al zes jaar in Nederland, mijn ogen zijn nog altijd gericht op Syrië. Dagelijks volg ik het nieuws uit het land waar mijn overgebleven vrienden en familie nog wonen. Ik probeer te begrijpen wat zij meemaken; de verslechtering van de economische en veiligheidssituatie, de armoede en de honger. Ik besef dat het onmogelijk is hun realiteit volledig te voelen. Als ik de Syrische scènes afspeel in mijn geest, laat ik veel pijnlijke details achterwege.

Ik zou willen dat ik voor Nederlandse lezers over mooie dingen kon schrijven, maar ik voel een verantwoordelijkheid jegens degenen die achterbleven in Syrië. Ik wil schrijven over alle verhalen die ik ken en hoor. Over de verhalen achter de cijfers die je op televisie ziet.
Ik wil de stemmen van de mensen die schreeuwen en die niemand hoort, in de openbaarheid brengen. Ik wil niet meer weglopen van oorlog, ik wil over oorlog schrijven. Ik ga de belofte die ik mezelf heb gedaan niet verraden, maar ik ga de oorlog verraden en er duidelijk over schrijven.

Dit artikel verscheen eerder in Leeuwarder Courant

Foto: Arjan Almekinders (Via Flickr Commons)