Hugo Borst: ‘Verschillende nationaliteiten in de zorg is een goed idee’

Schrijver Hugo Borst begint zijn carrière als columnist en stadschroniqueur van het AD. Daarnaast heeft hij een wekelijkse rubriek op de website Unibet.com, waar hij tips geeft aan gokkers over wedstrijden in de Eredivisie. Sinds augustus 2013 is Borst de nieuwe stem van de zondagse uitzending van NOS Langs de Lijn, samen met Henry Schut. Schut en Borst zijn de opvolgers van Toine van Peperstraten en Tom van ’t Hek, die de NOS verlieten voor respectievelijk FOX Sports en BNR Nieuwsradio.

In 2014 verzorgt Borst zijn dan 86-jarige moeder, die aan dementie lijdt. Vervolgens schrijft hij vier jaar elke week in het zaterdagmagazine over zijn zieke moeder. Lezers werden geconfronteerd met het ziekteproces van zijn moeder, en wat dat deed met hem en zijn familie.

In 2015 verschijnt het boek ‘Ma’, waarin Borst vertelt over de ingrijpende gevolgen van de aftakelende geest van zijn moeder. Ook beschrijft hij hoe de onvermijdelijke verhuizing naar een verpleeghuis verloopt. Intussen haalt hij herinneringen op aan zijn jeugd en aan zijn moeder in betere tijden.Ma is een liefdevol en prachtig geschreven portret.

Een jaar later schrijft Borst samen met onderzoeker Carin Gaemers een brief naar voormalig staatssecretaris Martin van Rijn over de staat van de ouderenzorg in Nederland. Vervolgens lanceren zij in oktober 2016 het het manifest ‘Scherp op ouderenzorg’ met tien punten om de ouderenzorg te verbeteren. Voor hun inzet kregen ze de Machiavelliprijs 2016 en de Issue Award 2017.

Op het Nova College in Haarlem, waar ik studeer, is Borst te gast tijdens het Zorg symposium. Ik spreek hem over zijn boek na de bijeenkomst.

Waarom hebt u twee boeken over uw moeder geschreven?

Het zijn niet alleen die twee boeken. Ik ga nog een boek over haar overlijden schrijven. Toen mijn moeder nog bij haar volle verstand was, had ze al een fascinatie voor de ziekte van Alzheimer. Haar vader, schoonmoeder en vier van haar vijf zussen werden dement. Mijn moeder wist dat het genetischhoogstwaarschijnlijk vaststond; ze wist dat het zelf ook zou krijgen.

Samen bezochten we mijn tantes in het verpleeghuis. Daarover schreef ik wel eens een column in het AD. Ik zei toen: ‘Er kan een moment komen dat ik ook over jou ga schrijven.’ Waarop mijn moeder zei: ‘Als je dat maar met genade doet; ga me niet belachelijk maken.’

Ik heb over haar harde leven geschreven. Ik beschreef het ziekteproces en wat dat deed met mijn hart en met de familie, en hoe een sterke vrouw beetje bij beetje haar autonomie verloor. Ik ben in haar leven als moeder gedoken. Ik schreef over hoe zij in de oorlog van Rotterdam naar de Achterhoek is gevlucht. Ze liep samen met mijn vader en nog iemand zes dagen zonder eten. Mijn ouders waren toen veertien en vijftien jaar oud. Ze heeft een zware tijd gehad. Ze heeft geen opleiding gedaan,  maar ze had een brede kennis. Ik heb een monumentje opgericht voor mijn moeder. Door schrijven over mijn zieke moeder heb ik geprobeerd om aandacht te vragen over het grote probleem van de zorgsector en de verhouding van de zorginstellingen. Daarnaast probeerde ik te schrijven over andere oude mensen die anders niet gehoord worden. Mijn boek gaat niet alleen over mijn moeder, maar over alle zieke moeders in Nederland.

Welke invloed heeft uw politiek manifest ‘Scherp op Ouderenzorg’ op de Nederlandse zorgsector gehad?

Het manifest kreeg meer dan honderdduizend steunbetuigingen en leidde tot 2,1 miljoen euro extra geld voor het verbeteren van de verpleeghuiszorg. Toenmalig staatssecretaris Martin van Rijn gaf daarnaast nog opdracht om veranderingen door te voeren in alle Nederlandse verpleeghuizen. 

Op vaste basis heeft Van Rijn nog 200 miljoen euro extra geregeld voor verbeterde dagbesteding en meer deskundigheid. Ook is de voorgenomen bezuiniging op de langdurige zorg van 500 miljoen geschrapt.

Hoe kunnen wij mensen stimuleren om in de zorg te gaan werken?

Als de salarissen hoger worden, dan zullen de mensen beseffen hoe belangrijk dit werk is. En dan zullen mensen concurreren om dat werk te doen. Nederland heeft een personeelstekort bij twee belangrijke sectoren: onderwijs en zorg. Niet omdat het werk niet leuk is, maar omdat de salarissen daar te laag zijn in vergelijking met de zwaarte van de opdrachten.

Wat is uw mening over het aantrekken van vluchtelingen in de zorg?

Ik ben allereerst heel blij dat alle vluchteling die naar Nederland komen een kans hebben gekregen om een rotsituatie te ontvluchten. Ik ben blij dat Nederland dat kan doen. Ik baal altijd van mensen die lopen te zeuren over minder buitenlanders. Ik kijk altijd over de grens. Ik voel me een wereldburger. Ik woon in Rotterdam, een stad met bijna tweehonderd nationaliteiten. Ik vind het gezellig met die variëteit van mensen.

Het aantrekken van verschillende nationaliteiten naar de zorg is een goed idee, maar wij moeten eerst die mensen goed voorbereiden een aandacht geven om goed te kunnen functioneren en een goed salaris te geven. Veel Nederlanders vinden dit werk zwaar en om die reden niet leuk. Dus wij moeten naar mijn mening twee dingen doen; nieuwe mensen stimuleren en motiveren voor de zorg en het werk aantrekkelijker maken, want wij hebben hen hard nodig.

Fotografie © Nova College