Erica: ‘Toen de gemeente een huis voor mij vond, had ik gemengde gevoelens’

Als je een verblijfsvergunning asiel krijgt in Nederland, moet je vaak lang wachten op een huis. En je weet van tevoren niet waar je gaat wonen. Eddie en Erica zaten in deze situatie. “De huizencrisis raakt iedereen.”

– Artikel in opdracht van RefugeeHelp –

Eddie: ‘Ik heb 5 jaar gewacht op een huis’
Eddie vluchtte in 2019 uit Oeganda naar Nederland. Hij wil liever niet met achternaam worden genoemd. Terwijl hij zijn nieuwe huis in Eindhoven in orde maakt, vertelt hij over zijn verhuizingen binnen Nederland. Hij is 3 keer verhuisd voordat hij een permanent huis kreeg. Daarin zijn de 3 asielzoekerscentra (AZC’s) waar hij woonde voordat hij zijn verblijfsvergunning kreeg, nog niet eens meegerekend.

“Ik werd eerst gekoppeld aan een gemeente in Zuid-Holland genaamd Heeze-Leende, vlakbij België. Maar daar heb ik uiteindelijk nooit gewoond. Na 9 maanden wachten werd ik gekoppeld aan de gemeente Nuenen”, vertelt hij. “Toen heb ik voor 2 jaar een tijdelijk huis gehad, voor studenten en jongeren met een verblijfsvergunning asiel.” In totaal duurde het 5 jaar voordat Eddie een echt huis kreeg. Toch vindt hij dat hij geluk heeft. “Het zou ook niet eerlijk zijn om te klagen”, zegt hij. “Als ik een woning krijg terwijl iemand uit Nederland al jaren op de wachtlijst staat, betekent dit dat er aandacht voor mij is.”

Erica: ‘Ik vond het oneerlijk dat ik mijn huis moest accepteren’
Erica Sirri Bongnwi, een vluchteling uit Kameroen, had een gesprek met het COA waarin ze haar plannen om te studeren en te werken besprak. Ze kreeg een huis in het Friese dorp Oentsjerk. “Toen mijn gemeente een huis voor mij vond, had ik gemengde gevoelens. Ik voelde me opgelucht dat ik een eigen plek had. Maar hoewel mijn huis redelijk is, beperkt de locatie mij om te studeren en passend werk te vinden”, legt ze uit.

Ze vindt het beleid van de gemeente oneerlijk. Gemeenten eisen van mensen met een verblijfsvergunning dat ze het huis accepteren dat de gemeente aanbiedt. Ondanks deze uitdagingen is Erica dankbaar. Nu kan ze in vrede aan haar tafel zitten en nadenken over hoe ze haar leven kan inrichten en opnieuw kan opbouwen.

Net als Erica was Eddie vooral bezorgd over zijn plaatsing in een landelijk gebied. Hij was bang dat hij daardoor minder makkelijk zou kunnen werken. “We hebben vaak niet de vaardigheden die nodig zijn voor een kantoorbaan in Nederland. Vooral ons taalniveau is vaak nog niet goed genoeg”, zegt Eddie. “Onze beste kansen liggen in fysieke arbeid, en de meeste banen daarin bevinden zich in de grote steden.” Hij is blij dat hij kon verhuizen naar Eindhoven: “Ik denk dat ze dachten: deze man werkt, laten we hem dichter bij zijn werk plaatsen.”

Wim: ‘Veel mensen denken ten onrechte dat vluchtelingen voorrang krijgen op een huis’
Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) probeert mensen met een verblijfsvergunning asiel aan een gemeente te koppelen waar diegene de beste kansen heeft om te integreren in de samenleving. Een gezin krijgt vaak een eengezinswoning toegewezen. Jongere of alleenstaande vluchtelingen worden vaak in een gedeelde woning geplaatst met andere mensen. Bijvoorbeeld studenten of jonge werknemers die ook op zoek zijn naar woonruimte.

Wim ten Vaarwerk werkte als programmabegeleider bij het COA en is nu actief als vrijwilliger bij VluchtelingenWerk Nederland (VWN) in de Overijsselse gemeente Borne. Hij legt uit hoe huizen worden toegewezen: nadat iemand een verblijfsvergunning asiel krijgt, koppelt het COA degene aan een gemeente. Daarna zoekt de gemeente een huis voor die persoon. “Veel mensen denken dat vluchtelingen voorrang krijgen bij het krijgen van een huis. Dat klopt niet”, legt Wim uit. Ook vluchtelingen moeten wachten.

Het tekort aan sociale huurwoningen is de reden voor de lange wachtlijsten volgens Wim. “De crisis komt door de nadruk die de overheid legt op steun aan de bouw van koophuizen. In plaats van investeren in het bouwen en onderhouden van sociale huurwoningen. Volgens een rapport van ABF Research zijn er 981.000 nieuwe woningen nodig in 2030 om aan de vraag te voldoen.”

Eddie: ‘Soms is het een geluk bij een ongeluk’
Eddie gelooft dat het uiteindelijk een geluk bij een ongeluk was om 3 keer van gemeente te veranderen. “Zo kwam ik in Eindhoven”, vertelt hij. Voordat hij naar Eindhoven verhuisde, reisde Eddie iedere dag 1 uur en 10 minuten naar zijn werk. Nu is het nog maar 20 minuten fietsen.

Dit artikel kwam tot stand in opdracht van RefugeeHelp en verscheen eerder op de website RefugeeHelp.nl.