De tulpen van mijn moeder  

Het was april of mei eind jaren tachtig of begin jaren negentig in de noordelijke Bosnische stad Brcko. Ik was een prille tiener. De tulpen in onze voortuin bloeiden volop. Maar op een dag leken alle bloemblaadjes weggeblazen. Later bleek dat de kinderen uit de buurt ermee speelden. Mijn moeder was verdrietig en verontwaardigd. Zij hield van haar tulpen en verzorgde ze met veel liefde.

Mijn ouders, broer, zus en ik woonden in een vrijstaand huis met voortuin en achtertuin. In de achtertuin stond een aantal fruitbomen en werden ieder jaar groenten gezaaid en geoogst. De voortuin was voor de bloemen. Waarom mijn moeder juist voor tulpen koos, weet ik niet. Wat ik wel weet, is dat ik onlangs emotioneel werd toen ik op het nieuws zag dat Nederlandse tulpen vernietigd werden vanwege de ontbrekende afzetmarkt. Ik vond mijn reactie merkwaardig. In de nieuwsstorm van afgelopen weken over het coronavirus raakten de versnipperde bloemen mij wellicht het meest.

Het verdriet van tuinders

Ik vind Nederland in april en mei, versierd door de kleurrijke tulpenvelden, op haar mooist. Deze bloemen, die normaal gesproken mensen over de hele wereld blij maken, gegeven worden als teken van liefde en vriendschap en vele woonkamers mooi versieren, belanden nu grootschalig in gigantische afvalcontainers. Daar moet, behalve de enorme economische schade, ook diep verdriet achter schuilen van tuinders die ieder jaar met veel liefde en zorg hun bloemen planten, verzorgen en plukken. 

De tulp, die eeuwen geleden als een exoot vanuit het Ottomaanse Rijk naar Nederland kwam, is inmiddels een van de belangrijkste exportproducten geworden en een van de meest herkenbare symbolen van het land. Dezelfde tulp herinnert mij aan mijn eigen onbezorgde jeugd, warmte en geborgenheid. Een tijdperk waarnaar ik, ook zonder deze coronacrisis, met heimwee terugverlang. Nu verlangen wij met zijn allen naar dat menselijke contact dat zo vanzelfsprekend was. Naar geborgenheid en warmte.

Lilium Bosniacium

Op Wikipedia lees ik dat de tulp tot de leliefamilie behoort en daarmee een soort lelie is. Dat wist ik niet. In Bosnië en Herzegovina komt een endemische soort lelie voor, de Lilium Bosniacium. Deze is tevens een belangrijk symbool van het land en staat ook bekend als Gouden Lelie. De tulp is een lelie en de lelie is een tulp.
 
In april dit jaar zou mijn moeder 75 jaar zijn geworden. Op haar verjaardag ging ik naar een bloemenzaak in Rijswijk en kocht ik twee mooie bossen tulpen. Ik gaf ze aan mijn vader. Waarom hield moeder juist van tulpen? Zichtbaar geëmotioneerd en verrast door deze vraag, antwoordde mijn vader: “Je moeder hield gewoon van de bloemen, van alle bloemen”.

Foto: Robert de Veen (CC BY-NC 2.0)