Coronavirus zorgt voor een kritieke situatie in de Jemenitische hoofdstad Sanaa

Het coronavirus heeft ook Jemen bereikt en zorgt in het door oorlog verwoeste land voor een kritieke situatie. Terwijl de gevechten voortduren, gaat de medische dienstverlening in hoofdstad Sanaa snel achteruit.

Ingenieur Ahmed Al-Ariqi is wanhopig. Het coronavirus is in zijn appartementengebouw opgedoken en heeft bijna alle bewoners besmet. Twee buren zijn al gestorven. Ze hadden geen toegang tot medische zorg, net als de rest van het complex. Onder zeer moeilijke omstandigheden probeert Ahmed zijn eigen gezin tegen de pandemie te beschermen. Hij zegde zijn baan op en ging in isolatie. Hoewel zijn vader erg zwak is en eigenlijk zijn hulp nodig heeft. “Ik mis zelfs het meest elementaire voedsel.”

Corona wijdverspreid

Ahmed Al-Ariqi is een van de honderden inwoners van Sanaa die het risico lopen besmet te raken met het coronavirus terwijl ze geen toegang hebben tot medische zorg. Artsen en gezondheidswerkers in de Jemenitische hoofdstad zeggen dat er dagelijks infecties en sterfgevallen bijkomen als gevolg van covid-19. Het is moeilijk om het virus te bestrijden of onder controle te houden. De ziekenhuizen kampen ook met een aanzienlijk tekort aan beademingsapparatuur, onderzoeksfaciliteiten en beschermingsmiddelen.

Patiënten krijgen medische hulp in de  twee ziekenhuizen in Sanaa, die zijn aangewezen voor de behandeling van covid-19  (het Koeweit en Zayed ziekenhuis). Maar dit lijkt niet voldoende gezien het groeiend aantal gevallen. Bronnen bevestigen dat er op dit moment tientallen inwoners worden behandeld die in hun laatste levensstadium verkeren. Medisch ingrijpen heeft dan niet veel zin meer. Er worden ook sterfgevallen in de privé-omgeving gemeld.

‘Patiënten geen nummers’

De Houthi-rebellen, die eind 2014 Sanaa veroverden op de internationaal erkende Hadi-regering, weigeren intussen het aantal geregistreerde zieken en sterfgevallen die met het virus samenhangen, bekend te maken. Op 5 mei werd wel het eerste covid-19 slachtoffer in Sanaa gemeld. Het zou gaan om een Somalische immigrant. Daarna doken nog drie andere gevallen op voordat de autoriteiten stopten met het verstrekken van meer informatie. Taha al-Mutawakkil, de lokale minister van Volksgezondheid van het niet-erkende bewind in de hoofdstad, zegt dat zijn ministerie niet mee wil doen aan vergelijkingen in de media “waarin patiënten als nummers worden beschouwd en niet als mensen die recht hebben op gezondheidszorg.”

Medische voorzieningen ontoereikend

Een officiële bron bij het ministerie erkent wel dat de beschikbare medische voorzieningen niet toereikend zijn om coronapatiënten op grote schaal op te vangen. “Er zijn slechts 21 plaatsen beschikbaar om deze groep te isoleren. We hebben daarom besloten om alleen kritieke gevallen op te vangen.” Hij beschreef de gezondheidssituatie in Sanaa als ‘zeer kritiek’. Toch willen de autoriteiten op een andere manier met het coronavirus omgaan dan elders in de wereld, meldt een andere ambtenaar van het departement. Hij geeft aan dat er een beleid wordt gevoerd waarin de angst onder de bevolking niet verder wordt aangewakkerd maar juist wordt afgezwakt.

‘Houthi’s plegen genocide’

Omdat het Houthi-bewind geen mededelingen meer doet over de status en omvang van de coronaproblemen in Sanaa en andere gebieden onder zijn controle, heeft de internationaal erkende Jemenitische regering de rebellengroep beschuldigd van het plegen van genocide. De minister van Informatie Moammar Al-eryani zei in een persverklaring dat informatie uit de door Houthi’s gecontroleerde gebieden wijst op rampzalige aantallen zieken en een gebrek aan medische zorg. “De Houthi-rebellen voeren een politiek van ontkenning en brengen zo het leven van miljoenen mensen in gevaar.”

Paniek stimuleert verspreiding corona

De Jemenitische neuroloog Ammar Al-Badani, die zich hard maakt voor het bewust maken van de risico’s van covid-19, is van mening dat het gebrek aan transparantie heeft bijgedragen aan paniek onder de bevolking en een snelle uitbreiding van de corona-epidemie. “Het is noodzakelijk om meer uitleg te geven en preventieve maatregelen te nemen zoals elders in de wereld gebeurt. Denk bijvoorbeeld aan het fysiek afstand houden tot anderen.”

Wereldwijd hoogste sterftecijfer

Het VN-agentschap in Jemen heeft aangegeven dat het coronavirus zich inmiddels ongecontroleerd over het hele land heeft verspreid. “De eerste rapportages van intensive care-afdelingen geven aan dat het sterftecijfer voor coronagevallen ongeveer op twintig procent ligt. Wereldwijd geldt een gemiddelde van zeven procent. Het is ook onmogelijk om het exacte aantal getroffen mensen vast te stellen, omdat er onvoldoende testcapaciteit is”, liet de heer Les Grande weten in een persbericht. “We weten slechts dat ziekenhuizen gedwongen worden mensen terug te sturen en dat er overal schaarste is.”

Vijf jaar lang strijd

Jemen is al vijf jaar lang verwikkeld in een bloedig conflict tussen de internationaal erkende regering, die wordt gesteund door een Arabische coalitie onder leiding van Saoedi-Arabië, en de Houthi-rebellengroep die verbonden is met Iran. De bloedige strijd heeft in het arme land voor een tragische situatie gezorgd en de gezondheidsvoorzieningen verwoest. Het eerste coronageval werd er op 10 april vastgesteld, maar de epidemie heeft zich snel over het hele land verspreid en de bevolking onder nog grotere druk gezet.

Foto’s: Osamh Al-Ansi