Een reis zonder einde

Yousef Khalil vertelt over zijn ervaring als Syrische vluchteling. Hij beschrijft zijn reis naar Europa, herinneringen aan zijn vertrek uit Syrië en zijn aankomst in een vreemd land.

Op een rustige zomeravond zat ik stil in mijn eentje. Ik was aan het wachten op iets waar ik lang op had gewacht. Maar wat was het? Het was de waarheid waar ik vaak van wegvluchtte. “Het is onvermijdelijk dat je vertrekt…”

Alles hier werd vreemd, deprimerend en somber. Het was maar een droom waarop ik wachtte en ik had niet eens het verlangen dat hij uit zou komen. Maar uiteindelijk kwam hij uit. Ja, hij kwam uit en niet langer was ik in staat om het te onderdrukken. In een land dat is vernietigd door een krankzinnige, meedogenloze oorlog ontkennen de eerlijke mensen dat er een rol voor hen is. Toch bleef ik achter toen deze oorlog mijn huis had verwoest. Bestaat het vaderland slechts uit een huis en herinneringen?

Koffer met bezittingen

Ik sloot het boek van het verleden met vragen waarop geen antwoorden te vinden waren en ik besloot om te vertrekken. Mijn koffer was gevuld met veel spullen, maar maakte me lang niet zo moe als mijn geest die overvol zat met gedachten, en mijn hart dat was belast met gevoelens die in geen enkele wetenschap duidelijk worden beschreven. Het was een mengsel van verdrietige en vreugdevolle gevoelens. Verdriet teisterde het hart dat het huis verliet en de vrienden en de herinneringen waar ik zo van houd. Het is vergelijkbaar met de gevoelens van lijden en verlies. Het verlies van het verleden en de mooie herinneringen.

Ik was vreugdevol vanwege mijn droom, die uit zou komen in een land zonder zinloze oorlog. Ik steeg op met het vliegtuig. Vlak daarvoor zonk ik weg in mijn gedachten, totdat ik niets meer doorhad, behalve dat het vliegtuig landde op het eerste vliegveld.

Terwijl ik stond te wachten op het aansluitende vliegtuig verloor ik mijn grote koffer. In plaats van uit te rusten begon ik ernaar te zoeken, totdat ik moe werd en besloot de koffer achter te laten. En waarom ook niet? Voor wie zijn thuisland heeft verloren stelt het niets voor om een koffer te verliezen. Het belangrijkste is dat ik uiteindelijk aankwam. Ik kwam aan op een plek waar ik geen enkele herinnering had. Zullen vele dingen me ook met deze plek verbonden laten voelen? Ik vroeg het me af.

Een nieuw land

Toen herinnerde ik me de woorden van onze dichter Mahmoud Darwish: “Zonder herinnering is er geen echte relatie met een plaats.” Ik las deze woorden lang geleden en nu begrijp ik de betekenis ervan. Alle plaatsen lijken op elkaar en alle gezichten lijken op elkaar.

Ik kwam terecht in een land dat ik nog niet kende. Alles hier is vreemd, net zo vreemd als mijn gedachten. Een nieuw huis. Een nieuwe taal. De plaatsen. De mensen.

Iedere keer wanneer ik mijn gedachten probeerde te richten op één onderwerp gingen ze alle kanten op, waardoor ik me alleen nog maar focuste op het stoppen met denken, niet op het zoeken naar een oplossing voor wat ik dacht. De dagen verstreken snel en mijn verloren koffer dook weer op, en daarmee duizend belangwekkende verhalen.

Ik begon de taal te leren en vond vrijwilligerswerk met kinderen. Ik realiseerde me dat alleen wanhoop het leven van een persoon kan beëindigen, en niets anders.

Dromen en hoop

Nu, na een periode van minder dan drie maanden in de diaspora, realiseer ik me dat ik niets heb verloren, terwijl ik alles zou hebben verloren als ik niet was gemigreerd. Zolang er geen limiet is voor de dromen, droom ik. Want er komt geen einde aan de droom. En er is geen dood voor hoop. Hoe moeilijker je droom is, hoe mooier hij is als hij uitkomt.

Wat je denkt dat een einde is, is een begin.

En misschien wel het mooiste begin.

Beeld: Emma Ringelding
Dit artikel is door Janna Ondracek vertaald uit het Arabisch