Hoe brengt de vluchteling zijn leven door in het AZC?

Wat gebeurt er met vluchtelingen die zich willen vestigen in Nederland? Dat proces blijft voor buitenstaanders vaak nog onduidelijk. Hier een poging het wat beter te laten zien.

Wanneer een vluchteling in Nederland aankomt, registreert de politie hem. Ze brengen hem naar een wat in de wandelgangen een ‘wachtkamp’ genoemd wordt. Daar moet hij een onbepaalde tijd wachten, variërend tussen de 6 en 15 maanden, totdat de asielprocedure begint. Daarna verhuist de vluchteling naar een procesopvanglocatie waar hij een brief van de toegewezen advocaat ontvangt. Daarin staat informatie over het verdere verloop van de procedure.

Zes dagen

De asielprocedure begint met zes dagen, waarin telkens andere dingen gebeuren. Op de eerste dag bereidt de vluchteling zijn asielaanvraag voor en moet hij een aantal vragen beantwoorden. Welke vragen dat zijn, verschilt van persoon tot persoon, afhankelijk van het land waar de asielzoeker vandaan komt en afhankelijk van de weg die de asielzoeker gevolgd heeft om in Nederland te komen. De tweede dag vindt een bijeenkomst plaats tussen de advocaat en de asielzoeker. De advocaat controleert of de asielzoeker de waarheid heeft gesproken de dag ervoor. Als er fouten in zijn verhaal zitten vanwege een onjuiste vertaling, worden die aangepast.

Op de derde dag krijgt de asielzoeker vragen die duidelijk moeten maken waarom hij precies naar Nederland is gevlucht. De vierde dag vindt weer een controle plaats van het verhaal van de vluchteling, op een bijeenkomst met de advocaat. De vijfde dag is er om uit te rusten. En de laatste dag, de zesde, is de dag waarop de vluchteling persoonlijk de beslissing krijgt die genomen wordt door de IND, alleen op grond van de informatie die zij kregen van de vluchteling zelf, nadat zij die onderzocht hebben en getest hebben op waarheid.

Na de verblijfsvergunning

Nadat de vluchteling een verblijfsvergunning heeft gekregen, die vijf jaar geldig is, moet hij zich de Nederlandse taal eigen maken. Degenen die kunnen lezen krijgen daar drie jaar, analfabeten vijf jaar. Op die manier kan hij inburgeren in de Nederlandse samenleving. Hij mag ook gaan werken en een eigen huis zoeken. De COA beslist hierover (centraal orgaan opvang asielzoekers). Zij geven opdracht aan een gemeente om een geschikt huis te vinden voor deze persoon.

Het is de vluchteling niet toegestaan zelf een plaats uit te zoeken waar hij kan gaan wonen. Soms kan het heel lang duren, dat hangt van de gemeente af. Meestal zijn er sneller plaatsen voor de vluchtelingen in de steden dan in de plattelandsgemeenten.  Het vinden van een huis in een dorp kan variëren tussen 6 en 9 maanden en soms zelfs een jaar. Ondertussen moet de vluchteling al die tijd in een AZC blijven wachten.

Het kan zijn dat het AZC de maaltijden verzorgt, dan krijgt de vluchteling geen geld toegekend. Als er in het kamp geen maaltijden verzorgd worden, dan krijgt de vluchteling 58 euro per week, voor eten en kleding.

Inburgeren vanuit een AZC

Degene die snel een huis heeft, zal sneller inburgeren dan een andere vluchteling die nog in een AZC op een huis moet wachten. Dit komt vooral omdat de meeste AZC’s in de bossen liggen of in afgelegen gebieden van een stad of dorp. Dat is ver van alles wat ertoe bijdraagt om in te burgeren in de nieuwe samenleving, met beperkte mogelijkheden en hoge reiskosten die de vluchteling zelf niet kan opbrengen.

Zo brengt de vluchteling dan zijn dag door, zonder enige voldoening, die hem zou kunnen helpen om zichzelf te herontdekken en een nieuwe start te maken en terug te keren naar een natuurlijk leven zoals ieder ander mens in Nederland.

Beeld: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC BY-SA 4.0