Tussen de hamer van corruptie en het aambeeld van het virus

Terwijl de wereld voor isolatie heeft gekozen, negeren de Irakezen het risico op besmetting met corona. Ze lachen erom, omdat ze al zoveel hebben meegemaakt.

Ik ben nog steeds thuis, kijk dagelijks met stijgende verbazing naar de actualiteit. Ik kan maar niet geloven wat er om me heen gebeurt. Ondanks de ervaring die ik heb, kan ik de geheimen van dit mysterieuze virus niet begrijpen. Het is een tragedie, de vele slachtoffers die corona, dat geen genade kent en niet discrimineert, heeft opgeëist.

Terwijl de hele wereld nu vol is van het virus dat miljoenen levens in gevaar brengt, staan veel Irakezen er nog altijd onverschillig in. Dat is denk ik te verklaren door alle rampen die ze de afgelopen decennia al hebben meegemaakt. Ze zijn immuun geworden voor de ziekten en gevaren om hen heen.

Tijdens het embargo

Ik denk terug aan de jaren van het economische embargo dat in 1990 door de Verenigde Naties werd opgelegd aan Irak, toen het op 2 augustus dat jaar Koeweit binnenviel en weigerde zich terug te trekken. In die tijd was reizen verboden en waren de grenzen gesloten. De sancties duurden bijna dertien jaar en eindigden met de val van het dictatoriale regime in 2003.

Het embargo tegen Irak had ernstige gevolgen. De economie werd gesloopt, gezondheid en onderwijs gingen achteruit. En het gebrek aan voedsel en medicijnen veroorzaakte een humanitaire ramp. In deze magere jaren veranderde Irak van een relatief welvarend land in een land met een tekort aan basisvoorzieningen, infrastructuur, gezondheidsdiensten en sociale zekerheid.

Het lijden van de Irakezen was groot. Geen voedsel en medicijnen. Geen technologische vooruitgang waar de rest van de wereld wel van profiteerde. En de internationale gemeenschap zweeg. Naar schatting anderhalf miljoen kinderen overleefden deze crisis niet, de eerste en tweede Golfoorlog, de Amerikaanse invasie, het geweld. Die jaren van isolatie, de dood van kinderen en ouderen staan meer dan wat dan ook in mijn geheugen gegrift. En de herinneringen komen weer terug, ze verstikken me. Veel Irakezen sloegen noodgedwongen op de vlucht. Ze verkochten alles en gingen op zoek naar veiligheid en een fatsoenlijk leven.

Het lachen om corona

Irakezen lachen om corona omdat andere ziekten hen al hebben verwond. Ongeneeslijke ziekten die meer slachtoffers eisen dan corona, zoals het gebrek aan water, elektriciteit, goede gezondheidszorg, wegen en huisvesting. De demonstraties in oktober 2019 hebben opnieuw veel levens geëist.

Irakezen hopen alleen maar dat het virus de Iraakse heersers, die zeventien jaar aan de macht zijn, zal besmetten. Politieke corruptie vormt een groter risico dan andere ziektes. Dat is volgens hen het echte virus. Ondertussen gaan ze gewoon door met hun activiteiten, gewoonten en levensstijl zoals ze al decennia doen.

Kijk naar wat er in sommige Europese landen gebeurt. Waarom konden sommige ontwikkelde Europese landen de epidemie nauwelijks aan, ondanks de voorzorgsmaatregelen en grenssluitingen? Waarom werd Italië zoveel harder getroffen? Ook hier is het antwoord; politieke corruptie, machtsstrijd onder partijen en de onderschatting van de gevaren van het virus door de regering. Daardoor kon het virus zich zo snel verspreiden. “Corruptie is het grootste kwaad van onze tijd dat overal zijn lelijke gezicht laat zien”, zei de voorzitter van Transparency International, professor Peter Eigen.

Ik sta er niet zo onverschillig in, ondanks alles wat ik heb meegemaakt. Ik heb een sterk verlangen naar het einde van de coronacrisis, en hoop dat er niet nog meer slachtoffers vallen. Ik loop boos mijn woonkamer uit, realiseer me dat de dood eraan komt. Ik zeg tegen mezelf: na de hel van oorlogen en jaren van isolatie, lijkt het erop dat we nu een ander gevecht voeren.

Foto: Photo RNW.org (CC BY-ND 2.0)