dossier

‘Mijn misdaad was het schrijven van een artikel’

24 januari 2025

door Zayd Saba en

Zayd Saba kent de meedogenloze omstandigheden waarin Jemenitische journalisten moeten werken door en door. Hij schetst hoe de persvrijheid in Jemen systematisch wordt onderdrukt door alle strijdende partijen.

‘Mijn misdaad was het schrijven van een artikel’

Jemenitische journalist filmt demonstratie (2024).

Sinds het uitbreken van het gewapende conflict in september 2014 is de persvrijheid in Jemen onderworpen aan systematische repressie en ernstige schendingen. Journalisten worden er niet beschouwd als onafhankelijke stemmen die de waarheid proberen te brengen, maar als vijanden. Het land is door de oorlog verscheurd en in beide delen is de situatie voor de pers zeer slecht.

Verschillende gebieden

In gebieden die onder controle staan van de Ansar Allah-groep (de Houthi’s), worden verschillende vormen van repressie toegepast, waaronder willekeurige arrestaties, verdwijningen, martelingen en soms zelfs doodvonnissen. In de gebieden die onder controle staan van de Jemenitische regering en haar bondgenoten, zijn journalisten nog minder veilig. Zij worden geconfronteerd met gevangenisstraffen en andere vormen van zware onderdrukking en worden vaker vermoord. En zelfs journalisten die buiten Jemen hun werk doen worden bedreigd, net als hun familie die nog in het land is.

Sinds het begin van de oorlog zijn er meer dan drieduizend schendingen van journalisten gedocumenteerd, waaronder 49 moorden. Deze gewelddadige onderdrukking maakt het bijna onmogelijk om vrijuit journalistiek te bedrijven. Het is voor de burgers moeilijk om betrouwbare informatie te krijgen, vooral gezien de wijdverbreide desinformatie die door de strijdende partijen wordt verspreid. Volgens het rapport van Reporters Without Borders uit 2024 staat Jemen op de 154e plaats van de 180 landen, wat de slechte situatie van de persvrijheid in het land onderstreept.

Mijn ‘misdaad’

Ik heb zelf in de zomer van 2018 hardhandig meegemaakt wat de gevolgen zijn als je te goeder trouw informatie deelt. Mijn ‘misdaad’ was het schrijven van een artikel dat de corruptie van de Jemenitische president en zijn zoon aan het licht bracht. Zij hadden miljoenen dollars verduisterd onder het mom van onderhoud van het presidentiële vliegtuig en valse medische uitkeringen. Dit deelde ik heimelijk met de lokale pers, omdat ik wilde dat mensen hiervan wisten. Helaas voor mij kwam de regering erachter dat ik het lek was. Ik werd vervolgens gevangengezet, gemarteld en met de dood bedreigd. Met veel geluk ben ik uit de gevangenis bevrijd, maar heb daarna wel het land moeten ontvluchten.

Vastberaden

In Jemen weerspiegelen de diverse media­kanalen de belangen van de strijdende partijen. In het zuiden staat het agentschap Saba in dienst van de internationaal erkende regering, terwijl de krant Al-Masdar en het tv-kanaal Suhail de (streng islamitische) Islah-partij steunen. In het noorden is Al-Masirah, een Jemenitische tv-zender gezeteld in Libanon, de spreekbuis voor de Houthi’s. Dit medialandschap is diep doordrongen van politieke invloeden, waarbij regionale machten zoals Iran de Houthi-media onder­steunen, terwijl Saoedi-Arabië en de VAE de media financieren die gelieerd zijn aan de Jemenitische regering en de zuidelijke overgangsraad. Deze raad streeft naar onafhankelijkheid van Zuid-Jemen, in tegenstelling tot de regering.

Ondanks deze uitdagende situatie zijn er moedige journalisten zoals Muhammad Abdel Wahab Al-Shaibani, Omar Al-Mikhlafi en Ashjan Al-Sharjabi, die vastberaden blijven berichten via onafhankelijke websites zoals Khuyut Platform en Almushahid Platform. Hun werk is op dit moment de enige betrouwbare bron van informatie voor de Jemenitische bevolking.  Dit laat zien hoe journalistiek een kracht kan blijven, zelfs onder de meest vijandige omstandigheden.

 

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Free Press Unlimited en verscheen eerder in 360 Magazine.

Foto: Yahya Arhab, EPA/ANP

Waardeer dit artikel

Dit artikel lees je gratis. Vind je het artikel en onze inzet de moeite waard? Dan kun je jouw waardering laten blijken door een bijdrage. Zo help je onze journalisten en RFG Media.

Mijn gekozen bedrag: € -

Over de auteur

Over de auteur

Zayd Saba

Naar profielpagina