Hoe brengen we de vluchtelingencrisis onder de aandacht?

Op 3 oktober 2013 verdronken voor de kust van het Italiaanse eiland Lampedusa honderden kinderen en volwassenen tijdens hun vlucht uit een land waar hun leven in gevaar was.  Zes jaar later, op de zelfde dag, organiseerde Stichting We Gaan Ze Halen in Amsterdam het Capital Event #Netherlands. Het evenement werd gelijktijdig georganiseerd in andere Europese hoofdsteden, als onderdeel van een campagne en bijbehorende petitie om van 3 oktober de ‘European Day of Memory and Welcome’ te maken. De petitie zal worden aangeboden aan het Europees Parlement en de Europese Commissie.

De campagne komt voort uit de behoefte van landen aan de grenzen van Europa om samen met andere Europese landen te bedenken hoe zij hun gezamenlijke verantwoordelijkheid kunnen vormgeven.
Over hun motief schrijven de initiatiefnemers in hun uitnodiging het volgende: ‘Wij maken ons zorgen en tegelijkertijd blijven we ook hopen op verbetering.’
Zowel de organisatoren van het evenement als de aanwezigen vonden het belangrijk om hierbij stil te staan. Ondanks de beloftes van Nederland en andere Europese landen om de mensonterende situatie van vluchtelingen aan te pakken, wordt er veel te weinig gedaan.
Het evenement werd gehouden in Amsterdam. De aanwezigen vormen een divers gezelschap. Er waren vertegenwoordigers van Amnesty International, New Dutch Connection, Artsen zonder Grenzen, Oxfam Novib, De Goede Zaak, Stichting voor stad en kerk (STEK) en Stichting OnFile, maar ook kunstenaars en onafhankelijke initiatiefnemers van projecten voor vluchtelingen.
De middag begon met een expertmeeting van politici, burgers, vertegenwoordigers van NGO’s en kerken over de uitdagingen die migratie stelt aan de Europese buitengrenzen in 2019/2020.
Bij aanvang van het volgende onderdeel van het evenement werd gesteld dat, hoewel we aan de bel blijven trekken over de ellendige omstandigheden waaronder vluchtelingen leven en de slechte mensenrechtensituatie, dit nog niet tot veel resultaten heeft geleid. De vraag is daarom: ‘Hoe kunnen we een sterk en effectief statement maken, waarmee we politici en andere verantwoordelijken bereiken?’
Als voorbeeld werd het manifest genoemd waarmee Hugo Borst en Carin Gaemers de problemen in de ouderenzorg benoemden. Het verhaal over de demente moeder van staatssecretaris Van Rijn, zette de discussie over de kwaliteit van onze verpleeghuiszorg landelijk op de kaart. Dit leverde uiteindelijk 2 miljard euro extra op voor de ouderenzorg. Inmiddels klotst het geld in de sector tegen de plinten, al blijven de personeelstekorten nijpend.
Misschien kunnen we een parallel trekken met de slechte omstandigheden waarin vluchtelingen leven. alle aanwezigen in kleine groepen verdeeld. Rond elke tafel zaten een paar experts met de opdracht om een effectief statement te formuleren waarmee we politici kunnen activeren, zonder het woord ‘vluchteling’ of ‘immigrant’ te gebruiken en zonder de zaak te depolitiseren.
Na een halfuur werden alle statements op een vel papier geschreven en opgehangen. Alle aanwezigen werd gevraagd om een stickertje te plakken op een uitspraak die naar hun mening geslaagd was. De statements met de meeste stickertjes gingen door naar een volgende ronde, waarin we moesten bedenken hoe we met deze stellingen de politiek kunnen bereiken. Welke allianties kunnen we smeden? Wat zijn mogelijke bondgenoten? En welke politieke partij kunnen wij aan onze kant krijgen?
Enkele voorbeelden van statements en plannen:
‘Burgemeesters moeten de vrijheid krijgen om mensen in hun gemeente uit te nodigen op basis van de waarden en behoeften van hun stad.’
‘Geen kind mag in de regen staan.’ (Een tekst die rond 5 december verspreid kan worden in schoentjes bij de Tweede Kamer.)
‘Iemand die in het water ligt, ga je redden.’ (Een film maken met de vraag: wie red je wel en wie niet?)
Overigens waren niet alle aanwezigen het eens met het bedenken van dit soort stellingen. Sommige mensen stelden dat overheden een grote groep vluchtelingen al meer dan twee jaar lang onder zeer slechte omstandigheden in kampen op de Griekse eilanden laten wachten, als schrikbeeld voor de rest. Zij zijn ervan overtuigd dat er veel hardere en stevigere acties moeten plaatsvinden om het verschil te kunnen maken.
Aan het eind van de middag stonden er lekkere Syrische hapjes klaar voor alle aanwezigen.
 De petitie ondertekenen kan hier.